Zmiany zachodzące w otoczeniu przedsiębiorstw powodują konieczność poszukiwania różnych czynników, które warunkują osiąganie przewagi konkurencyjnej na rynku. Wśród tych czynników wymienia się m.in. pozycję rynkową przedsiębiorstwa, minimalizację kosztów działalności, wizerunek oraz siłę marki, strategiczną pozycję na rynku, kompetencje techniczne, technologię, kapitał ludzki, innowacyjność, a także kondycję finansową przedsiębiorstwa. W istocie konkurencyjności przedsiębiorstwa ważne są osiągane wyniki w obszarze działalności operacyjnej porównywane z innymi przedsiębiorstwami działającymi w tej samej branży. Konkurencyjność ma charakter dynamiczny i oznacza nieustającą konieczność działania w celu zaspokojenia potrzeb klienta oraz osiągania coraz lepszych wyników ekonomicznych. Konkurencyjność to siła w porównaniu z innymi konkurencyjnymi przedsiębiorstwami. [1]
Przedsiębiorstwa, aby utrzymać się na rynku i rozwijać własne zasoby produkcyjne oraz technologiczne powinny inwestować w rozwój innowacji. Rozwój przedsiębiorstwa oraz dążenie do zwiększenia konkurencyjności wiąże się z koniecznością maksymalizacji efektywności zarządzania operacyjnego oraz strategicznego. Jest to możliwe właśnie poprzez wspieranie innowacyjności, szczególnie w takich obszarach działalności wewnątrz firmy, jak: działania marketingowe, zarządzanie wiedzą, dążenie do unikalności firmy i jej produktów, technologia i produkcja, jakość zarządzania, zarządzanie czasem, marką, patenty i reputacja firmy. Odpowiednio zaplanowane strategiczne zarządzanie innowacjami może w znacznym stopniu ułatwić osiągnięcie przywództwa konkurencyjnego. Jeśli działania firmy zmierzają do podejmowania się innowacyjnych rozwiązań w zarządzaniu czy też w produkcji, a realizowane są w sposób pionierski, czyli są rzeczywiście stosowane po raz pierwszy, to kolejne innowacje w tym obszarze umożliwiają danej firmie szybszy rozwój niż w przypadku konkurencyjnych firm. Skutkiem tego jest fakt, iż wprowadzanie kolejnych innowacji może spowodować, że konkurenci mogą nie nadążać z kopiowaniem pomysłów. Innowacyjność firmy przyspiesza jej rozwój. Innowacje odgrywają istotną rolę w rozwijaniu oraz utrzymywaniu mocnej pozycji firmy na rynku, a także w osiąganiu przewagi konkurencyjnej. Dzięki rozwijaniu innowacyjności organizacja uzyskuje zdolność do zaspokajania zmieniających się wymagań klientów na bieżąco, a nawet je z dużym wyprzedzeniem czasowym przewidywać. [2]
Istotną cechą funkcjonowania organizacji handlowej jest to, że zajmuje się kupnem i sprzedażą wyprodukowanych produktów oraz usług wyprodukowanych przez inne podmioty gospodarcze ukierunkowane na produkcję. W praktyce często jednak spotkamy się z przedsiębiorstwem produkcyjno handlowym, które wytwarza własne produkty, a następnie sprzedaje je za pomocą różnych kanałów dystrybucyjnych: hurtownie, sklepy, sklepy internetowe. Prowadzenie własnego biznesu wymaga silnej motywacji i kreatywności, ale, jak twierdzą psychologowie biznesu, daje najwięcej satysfakcji. Wymaga to pewnej dozy przedsiębiorczości, która jest określana jako rodzaj aktywności, polegającej na uruchomieniu nowego przedsięwzięcia gospodarczego nastawionego na zysk, samodzielnym kierowaniu nim, a co za tym idzie — ponoszeniu całkowitej odpowiedzialności za osiągane wyniki[3]. Skuteczne wejście przedsiębiorstwa na nowy rynek może wiązać się z koniecznością stworzenia nowego produktu dostosowanego do poziomu potrzeb i preferencji nabywców. Nowy produkt dla danego rynku regionalnego czy krajowego nie musi stanowić nowości w kategoriach bezwzględnych. Zróżnicowany poziom rozwoju społeczno- gospodarczego sprawia, iż przedsiębiorstwo może zastosować strategię określaną jako „wynalazek wstecz”, polegającą na opracowaniu specjalnie na potrzeby nowych nabywców wcześniejszych wersji produktu. W ten sposób przedsiębiorstwo może rozpocząć nowy cykl życia produktu na rynku w innym kraju (dotyczy to szczególnie krajów o niższym poziomie rozwoju) . Istnienie znacznego ilościowo rynku może stanowić zachętę dla przedsiębiorstwa do opracowywania prostszych i tańszych wersji produktu. Wejście na rynki krajów o wyższym poziomie rozwoju może wymagać od przedsiębiorstwa oferowania bardziej rozwiniętych, zaawansowanych technicznie wersji produktu. Stwarza to przedsiębiorstwu szanse budowania i utrzymywania wizerunku nowatora oraz czerpania zysków wynikających z oferowania nowości rynkowych.
[1] M.Hryniewiecka, Pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa – ujęcie teoretyczne, ACTA Universitatis Nicolai Copernici, Ekonomia 48 nr 2 (2017) s.112
[2] K.Zieliński, Problemy wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw, PWN Warszawa 2015 s.46
[3] E. Bittnerowa, „Innowacyjność i wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw warunkiem ich dalszego rozwoju”, Katedra Ekonomiki Produkcji AE w Poznaniu, Poznań 2014, s. 156.