Psychologia inwestowania w akcje i czynniki ryzyka

Inwestowanie w akcje spółek giełdowych zawsze niesie wysokie ryzyko. Dlatego zanim dokonamy zakupu akcji warto wcześniej przygotować kilka kluczowych informacji: sytuacja finansowa spółki, ocena branży i konkurencji, opinie o firmie i jej produktach, perspektywy rozwoju na najbliższe lata. Każdy inwestor musi mieć świadomość tego, że cenę akcji reguluje rynek i informacje. Z dnia na dzień może okazać się, że firma znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Jednym z głównych celów wprowadzenia spółki na giełdę jest pozyskanie kapitału na rozwój technologii, produktów, rynków zbytu. Część z firm, które w ostatnich latach dokonały emisji akcji osiągnęło sukces. Dzięki pozyskaniu kapitału wzmocniły pozycję strategiczną osiągając przewagę konkurencyjną w różnych obszarach: produkty, koszty, innowacje. Przykłady takich spółek to Dino, CD Project, Ten Square Games. Niestety nie wszystkim emitentom udało się osiągnąć sukces pomimo dobrej strategii, znanej rozpoznawalnej marki i rozbudowanej sieci dystrybucji. Przykłady takich spółek to Kania, Onico, TXM, Getback. Te firmy znalazły się w trudnej sytuacji finansowej. Zostało to opisane w dalszej części naszej analizy.

Inwestor, przed decyzją o budowie portfela, powinien jasno określić swój cel inwestycyjny. Inne będą metody doboru spółek do portfela w przypadku inwestowania długoterminowego inne w przypadku gry spekulacyjnej nastawionej na szybki zysk. Przy określaniu celu należy także wziąć pod uwagę ryzyko jakie inwestor jest w stanie ponieść. Z reguły ponosząc wyższe ryzyko można oczekiwać większego zwrotu z zainwestowanej gotówki ale także prawdopodobieństwo poniesienia straty jest większe. Posługując się metodami portfelowymi należy pamiętać, że metody te same w sobie mają określony cel a mianowicie osiągnięcie wyższej stopy zwrotu od stopy portfela rynkowego jakim może być indeks giełdowy. Jest to bardzo ważne z punktu widzenia teorii portfelowej. Jeśli np. stopa zwrotu indeksu giełdowego w danym okresie czasu wyniesie –8% natomiast stopa zwrotu portfela –4% to można powiedzieć, że cel portfela skonstruowanego przy pomocy jednej z metod portfelowych został osiągnięty.

Doświadczeni inwestorzy mają różne metody budowania portfela inwestycyjnego. Często zanim zadecydują o zakupie akcji wybranej spółki dokonują analizy akcji. Istnieje kilka podejść do analizy akcji , które wychodzą z rozmaitych podstaw. Różni inwestorzy wybierają różne podejścia. Różnorodność podejść wynika z następujących faktów:

1.   Akcja jest instrumentem finansowym, w przypadku którego kształtowanie się ceny (i stopy zwrotu) zależy od wielu czynników. Jest to sytuacja odmienna niż w odniesieniu do obligacji i instrumentów rynku pieniężnego, których wartości zależą głównie od stóp procentowych. W przypadku akcji czynników jest znacznie więcej. Ponadto część tych czynników (np. te wynikające z psychiki inwestorów) jest trudna do zidentyfikowania.

2.   Analiza historyczna rozwoju metod analizy instrumentów finansowych wskazuje, że znaczna większość badań naukowych, w tym również empirycznych badań rynków finansowych, dotyczyła akcji, co spowodowało mnogość podejść do analizy akcji.

3.   Istnieje przekonanie (poparte empirycznymi faktami), że inwestowanie w akcje przynosi wyższy dochód niż inwestowanie w inne tradycyjne instrumenty finansowe. Jednak w celu uzyskania ponadprzeciętnego dochodu należy sięgać po niestandardowe metody analizy, co powoduje poszukiwanie takich metod przez specjalistów zajmujących się analizą akcji.

Zgodnie z pracami H. Markowitza przy konstruowaniu portfela papierów wartościowych największą uwagę przywiązuje się do jakościowych korzyści osiąganych przez dywersyfikację inwestycji w papiery wartościowe. Model Markowitza oparty jest na metodach ilościowych. Jego podstawowe założenia są następujące:

-     Stopa zwrotu inwestycji należycie wyraża osiągane z niej dochody, a inwestorzy znają rozkład prawdopodobieństwa osiągnięcia danych stóp zwrotu.

-     Szacunki inwestorów dotyczące ryzyka są proporcjonalne do rozkładu oczekiwanych stóp zwrotu.

-     Inwestorzy, uzależniają swoje decyzje wyłącznie od dwóch parametrów funkcji rozkładu prawdopodobieństwa, czyli od spodziewanej stopy zwrotu i prawdopodobieństwa jej osiągnięcia.

-     Inwestorzy skłaniają się do podejmowania minimalnego ryzyka przy danej stopie zwrotu, natomiast przy danym stopniu ryzyka wybierają portfel o największej stopie.

 

Zależność między spodziewanymi zyskami i ryzykiem jest następująca: im wyższy stopień podejmowanego ryzyka, tym wyższa wartość spodziewanych zysków. Sposobem na zmniejszenie ryzyka portfela papierów wartościowych jest dywersyfikacja zaproponowana przez H. Markowitza, która polega na zwiększeniu liczby spółek w portfelu.